Ciut wiedzy

COVID -19 pojawił się, „zamieszał”, wpłynął na naszą codzienność, na nasze samopoczucie, przemodelował nasze życia w błyskawicznie krótkim czasie, postawił nas dorosłych i dzieci w obliczu wielu wyzwań. Poniżej zamieszczamy nieco wiedzy z nadzieją, że pomoże nam się odnaleźć poznawczo w obecnej sytuacji, przygotować, a być może nawet zintegrować wiedzę, uczucia i sposoby radzenia sobie. Zapraszamy do lektury oraz do testu umieszczonego na końcu artykułu. Indywidulane reakcje w obliczu zagrożenia – COVID-19.

Do 11 marca 2020 r. żyliśmy w Polsce we względnie spokojnym społeczeństwie wystarczającego dostatku. Od tego dnia poczucie bezpieczeństwa zostało odwołane wprowadzeniem stanu zagrożenia epidemicznego, szkoły zostały zamknięte. W umysłach milionów ludzi pojawiło się z dnia na dzień przekonanie o sytuacji zagrożenia życia swojego lub bliskich. Ponadto, nagłe wydarzenie traumatyczne zmusiło nas do zestawieniem dwóch kompletnie różnych stanów rzeczywistości (m.in. w środę wszystkie dzieci szły do szkół, w czwartek już nie, pracujemy zdalnie, zakładamy rękawiczki i maseczki). Tak nagła zmiana wywołuje stan, potocznie i klinicznie zwany stanem szoku. Po tej pierwszej reakcji, różnie długo utrzymującej się u różnych osób, następuje faza adaptacji i próby integracji tych dwóch różnych stanów przeżywanej rzeczywistości. Polega ona na znalezieniu (nadawaniu) sensu dla tego doświadczenia oraz na integracji przeżyć z osobistą historią człowieka. Naturalne reakcje na wydarzenia traumatyczne (kolejne etapy) to:

1. Szok, niedowierzanie – dezorientacja, odrętwienie lub brak emocjonalnej reakcji, intensyfikacja zmartwienia się, panika – w tej fazie wydaje nam się, że nic się nie zmieniło, a jednoczenie prawie wszystko jest inaczej niż zwykle, nie przyjmujemy do wiadomości tego, co się wydarza, nie odczuwamy związanych z tym wydarzeniem emocji, nie wiemy w co wierzyć, poszukujemy różnych informacji, zaprzeczamy im, chcemy robić to co do tej pory robiliśmy i tak jak to robiliśmy;
2. Gniew, bunt – w tej fazie mobilizujemy siły do walki i obrony, złość i gniew napędzają nas do rozprawienia się z zagrożeniem, jednocześnie reagujemy nadmiarowo – rozdrażnieniem, pobudzeniem;
3. Targowanie się – na tym etapie poszukujemy innych rozwiązań, wdrażamy działania mające na celu osiągnięcie stabilizacji;
4. Depresja – zaczynamy odczuwać, uświadamiamy sobie wyczerpanie walką, brak możliwości rychłego zwycięstwa, niemożliwość powrotu do sytuacji sprzed wydarzenia ani zakończenia niekorzystnej sytuacji, przeżywamy przygnębienie, żal, poczucie pustki;
5. Akceptacja – w tej fazie następuje godzenie się z obecnym stanem rzeczy, uczenie się nowego życia, czasami akceptacja zdarzenia bez zgody na owo zdarzenie, uspokojenie.

  Działania grupowe w obliczu zagrożenia

1. faza heroiczna – działanie mobilizacja sił i środków, żeby przetrwać
2. faza „miesiąca miodowego” – uczucia radości z radzenia sobie, przetrwania, ulga, radość, wspólnie przeżywany smutek (do kilku tygodni po wystąpieniu wydarzenia)
3. faza rozczarowania, utraty złudzeń – uzmysłowienie sobie strat, uczucie bezradności, poczucie osamotnienia, niemożność uzyskania szybkiej pomocy, złość, krytyka instytucji, często też osób bliskich
4. faza rekonstrukcji, odbudowy – powrót do uczuć solidarności, wiary w sens działania na przemian ze złością, że niewiele da się zrobić, jest to faza działania i zmiennych uczuć.

  W przeżywaniu indywidualnym jesteśmy na różnych etapach, w różnych fazach – do pogodzenia się i akceptacji na pewno jeszcze daleko – gdyż nie mamy perspektywy zakończenia tej sytuacji ani wypracowanych skutecznych rozwiązań. W przeżywaniu grupowym znajdujemy się w fazie heroicznej. Wiedza ta nie poprawia naszej sytuacji, natomiast dzięki niej wiemy, że to co się z nami dzieje jest normalne, że tak ten proces przebiega. Nie wiemy kiedy się skończy, natomiast dzięki powyższym teoriom wiemy jaki jest kolejny etap i możemy przewidzieć co się będzie z nami działo. Czasem więcej o nas mówi nasz stan niż myśli, dlatego też poniżej zamieszczamy link do testu (próbnego, przesiewowego), który pozwoli przyjrzeć się swoim reakcjom/objawom na zaistniałą sytuację. https://centrumsynteza.pl/test-skutkow-izolacji/?fbclid=IwAR1rjDwhftKfeh7GctCI4UuCSKbQWiO8JEzOI2SUrHgrMjqKwBr9TThH1yM